سلیاک بیماری خود ایمنی است که در افراد مستعد ژنتیکی بر اثر حساسیت به گلوتن ایجاد می‌شود
دراین بیماری مخاط روده دچار آسیب شده و به مرور زمان جذب مواد غذایی مختل می‌شود
علائم :
اسهال،خستگی،کاهش وزن،نفخ و درد شکمی،تهوع و استفراغ علائم شایع بیماری می‌باشد
تعدادی از بیماران ممکن است علائم غیر گوارشی مانند کم خونی،پوکی استخوان ضایعات پوستی خارش دار،زخم های دهانی،سردرد، بی حسی و گزگز دست و پا،درد مفاصل و افزایش آنزیم کبدی را بروز دهند
در کودکان اختلال رشد ، آسیب های دندانی ،کوتاهی قد،بلوغ دیررس و ADHD ممکن است دیده شود
عوامل خطرزایی بیماری:
ابتلا افراد درجه یک فامیل ، دیابت نوع یک ، سندرم داون ، بیماری خود ایمنی تیروئید ، کولیت و بیماری آدیسون
عوارض:
کاهش وزن و کوتاهی قد،کم خونی،نرمی استخوان در کودکان و پوکی استخوان در بزرگسال ، عدم تحمل لاکتوز،صرع و نوروپاتی
تشخیص:
درابتدا نمونه خون بیمار برای آنتی بادی های ضد گلوتن مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورتی که افزایش یافته باشند
بیمار تحت آندوسکوپی فوقانی قرار می‌گیرد. نمونه ی کوچکی از بافت اثنی عشر برای ارزیابی بافت شناسی به بخش پاتولوژی ارسال می‌گردد و زیر میکروسکوپ تشخیص بیماری و میزان آسیب بررسی می‌شود
همچنین تست های ژنتیکی HLA-DQ2 وِDQ8-HLAبرای تایید بیماری به کار میرود
درمان:
اولین و مهم ترین خط درمانی رژیم غذایی فاقد گلوتن است. در کنار آن استفاده از مکمل های تغذیه ای مانند آهن،فولیک اسید ، ویتامین ب 12 ، ویتامین دی، ویتامین کا ، روی و مس توصیه می‌شود
در موارد شدید که بیماران به رژیم فاقد گلوتن پاسخ نمی‌دهند گلوکورتیکوئیدها کمک کننده است
پایش دوره ای بیماران جهت تحت کنترل بودن بیماری توصیه می‌شود
تست های سرمی که در سلیاک مورد بررسی قرار می‌گیرد شامل موارد زیر است
Tissue tansglutaminase antibody (tTg-IgA and IgG)
Endomysial antibody (EMA-IgA and IgG){ High sensitivity and specificity}
Antibodies to gliadin(AGA-IgA, and AGA-IgG),
Deamidated gliadin peptide (DGP IgA and IgG)
Total serum IgA