تب دانگ یا تب دانگی شایع‌ترین و مهم‌ترین بیماری ویروسی منتقله از راه بندپایان است. که از طریق نوعی پشه موسوم به پشۀ آئدس(Aedes) که زیست‌گاه طبیعی آن مناطق حاره و تحت حاره است منتقل می‌شود. و عامل آن ویروسی از خانوادۀ آربوویروس‌هاست. در سال‌های اخیر با گسترش مهاجرت‌ها حدود 40 تا 50 درصد جمعیت مناطق حاره و تحت حاره و اخیراً مناطق گرمسیر در خطر این بیماری هستند.
فرد آلوده برای مدت 4 تا 5 روز، حداکثر 12 روز قادر به انتقال بیماری به ناقل پشه است. و پشه آئدس بعد از یک دوره نهفتگی 4 تا 5 روزه تا پایان عمر خود که حدود 2 هفته تا یک ماه به طول می‌انجامد، قادر به انتقال بیماری است.
تب دانگی به طور کلی بیماری خودمحدودشونده است. و در صورت تشخیص زودهنگام و دسترسی به درمان، مرگ و میر کمتر از 1% دارد. اما تب خون‌ریزی دهنده دنگو حتی در صورت تشخیص سریع مرگ و میری بین 2% تا 5% دارد. و در موارد تشخیص دیررس میزان مرگ ومیر حتی به بیست درصد هم می‌رسد.
علائم و نشانه‌ها
معمولاً 4 تا 10 روز بعد از ورود ویروس از طریق نیش پشه، علائم آغاز می‌شود. با ذکر این نکته که بسیاری از مبتلایان ممکن است، علائمی بروز ندهند.
برخی علائم اولیه‌ای همچون
لرز
بثورات جلدی
لکه‌های خون‌ریزی در پوست
بر افروختگی چهره
که حدود 2-3 روزبه طول می‌انجامد. دراطفال کمتر از 15 سال سندورم غیراختصاصی تب‌دار تظاهر یافته که با اگزانتم برجسته همراه است. تب دنگو در افرادی که تب بسیار بالا (40 درجه سانتیگراد)، سردردهای پس‌سری، درد عضله و مفصل، تهوع، تورم غدد لنفاوی، استفراغ، و بثورات جلدی و سابقه سفر در دو هفتۀ اخیر را داشته‌اند. باید به عنوان علتی احتمالی درنظر گرفته شود.
علائم شامل
تب
سردرد
درد پس‌سر
عضله‌درد شدید به ویژه کمر، بازو و پاها
مفصل درد به ویژه در زانو و شانه
تهوع و استفراغ
ضعف، خستگی
بی‌حالی
بی‌اشتهایی
گلو درد
تظاهرات خون‌ریزی خفیف، مثل خون‌مردگی، خون‌ریزی لثه و خون‌دماغی
پرخونی قاعدگی
و خون‌شاشی می‌باشد.
در دنگو خون‌ریزی‌دهنده، در زمان کوتاهی بعد از قطع تب که 3 تا 7 روز بعد از شروع علائم و حتی گاهی 24 ساعت قبل از شروع علائم به وقوع می‌پیوندد. علائم نشت پلاسما از عروق، همراه با خون‌ریزی از محل‌های آسیب، دستگاه گوارش و خون‌شاشی بروز می‌کند. درد شدید شکم، استفراغ پیوسته که حاوی خون است، ضعف و تشنج ناشی از تب به ویژه در اطفال ممکن است بروز کند.
24 ساعت اول متعاقب بروز علائم یادشده بسیار حیاتی است و در صورت عدم درمان به شوک منجر شده، که با علائمی نظیر:
رنگ‌پریدگی
تنگی نفس
تپش قلب
سرگیجه
احساس سبکی سر
از دست دادن هشیاری همراه است.
تشخیص:
از طریق آشکار ساختن ایمونوگلوبولین اختصاصی M(IgM) یا افزایش چهاربرابری ایمونوگلوبولین اختصاصی G(IgG) علیه ویروس دنگو یا آشکار ساختن مواد وراثتی ویروس به کمک فن‌آوری‌های مولکولی طی 4 روزاول بیماری تشخیص قطعی داده می‌شود. گاهی بیماری پس از مرگ و از طریق آزمایش‌های اتوپسی برروی جسد تشخیص داده می‌شود.
علاوه بر آزمایش‌های اختصاصی ویروسی، سایر آزمایش‌ها زیر کمک کننده است:
شمارش کامل خونی
آزمایش‌های عمومی متابولیک خون(قند، اوره، کراتینین، و الکترولیت‌ها)
آزمایش‌های کبدی
خون در مدفوع
از جمله نشانه‌های آزمایشگاهی تب دنگو خون‌ریزی‌دهنده:
کاهش پلاکت‌ها و گلبول‌های سفید
افزایش آنزیم‌های کبدی
افزایش هماتوکریت به دلیل خروج پلاسما
کاهش پروتئین تام و آلبومین
طولانی شدن زمان پروترومبین و aPTT
کاهش سدیم خون
تست مثبت خون مخفی
افزایش مقدار D-dimer
سی تی اسکن بدون کنتراست جهت تشخیص خون‌ریزی داخل جمجمه، سونوگرافی احشاء شکمی و ریه که با مشاهده تجمع مایعات در ریه و شکم، برون‌تراوی پرده خارجی قلب و کلفتی دیواره کیسه صفرا همراه است، نیز می‌تواند ما را به تشخیص تب دنگو خون‌ریزی دهنده برساند.
درمان
در موارد کم‌آبی متوسط، مصرف ORS بسیار کمک‌کننده است. بیماران مبتلا به تب دانگی شدید نیازمند بستری و مراقبت نزدیک هستند. جبران مایعات از طریق وریدی در موارد تنگی نفس و تپش قلب، عرق سرد یا عوارض پوستی، ضعیف شدن نبض، کاهش خروجی ادراری، افزایش هماتوکریت، کاهش فشارخون ضروری است.
استامینوفن برای قطع تب توصیه می‌شود. ولی مصرف آسپیرین، ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی و کورتون منع شده است و مطالعات مختلف تاکنون شواهدی از تأثیر کورتون در کاهش مرگ و میر نشان نداده است
تزریق رینگر لاکتات تا اصلاح هماتوکریت باید استمرار یابد و ممکن است در مراحل پیشرفته‌تر بیماری آلبومین 5% یا نشاسته یا دکستران نیاز باشد. بهتر است بیمار بستری برای پایش دقیق خروجی ادرار سونداژ شود. و کاتتر وریدی و شریانی برای آزمایش‌های مکرر مستقر شود، با ذکر این نکته که به دلیل خطر خون‌ریزی باید بشدت احتیاط کرد. تزریق پلاسمای تازه منجمد جهت اصلاح واکنش‌های انعقادی در صورت خون‌ریزی شدید حیاتی است.