مالتیپل اسکلروزیس (MS) : بیماری مالتیپل اسکلروزیس یک بیماری خود ایمن (Auto immune) میباشد. این اختلال منجر به ناتوانی مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی) میشود. درMS سیستم ایمنی بدن به غلاف محافظ (میلین) که فیبرهای عصبی را پوشانده حمله می کند و باعث ایجاد مشکلات ارتباطی بین مغز و بقیه قسمت های بدن می شود.
سرانجام این بیماری می تواند باعث آسیب دائمی یا تخریب اعصاب شود. علائم ونشانه های بیماری MS بسیار متفاوت است و به میزان آسیب عصبی و اینکه کدام اعصاب تحت تأثیر قرار می گیرند بستگی دارد. برخی از افراد مبتلا به MS ممکن است توانایی راه رفتن به طورمستقل یا در حالت حادتر توانایی راه رفتن را به طور کامل از دست بدهند،
در حالی که برخی دیگر ممکن است مدت طولانی بهبودی را بدون هیچ گونه علائم جدید تجربه کنند.هیچ درمانی برای مالتیپل اسکلروز وجود ندارد. درمان ها فقط می توانند به بهبودی در حملات ، اصلاح دوره بیماری و مدیریت علائم کمک کنند.
علائم بیماری MS:
شایع ترین علائم تاثیر بر اندام های حرکتی میباشد.
بی حسی یا ضعف در یک یا چند اندام که به طور معمول در یک طرف از بدن هر بار اتفاق می افتد
احساس برق گرفتگی که با حرکات خاصی در گردن ایجاد می شود به خصوص خم شدن گردن به جلو
لرزش
عدم هماهنگی بین اندام برای حرکت
مشکلات بینایی( دو بینی و یا تاری دید·احساس درد در هنگام پلک زدن ویا حرکت چشم از بین رفتن جزئی یا کامل بینایی،)
لکنت زبان
خستگی
سرگیجه
مور مور شدن یا درد در قسمت هایی از بدن
سفتی یا اسپاسم عضلانی
فلج، به طور معمول در پاها
مشکلات مثانه، روده یا عملکرد جنسی
تغییرات ذهنی مانند فراموشی یا نوسانات خلقی
-فسردگی
صرع
مشکلات عملکرد جنسی ، روده و مثانه
دوره بیماری:
اکثر مبتلایان به MS دارای یک دوره نوسان از بیماری عودکننده- فروکش کننده هستند. آنها دوره هایی از علائم یا عودهای جدید را تجربه می کنند که طی روزها یا هفته ها به وجود می آیند و معمولاً تا حدی یا کاملاً بهبود می یابند. به دنبال این عودها، دوره های بهبودی بیماری که می تواند ماه ها یا حتی سال ها ادامه داشته باشد وجود دارد.
علل بیماری MS:
علت ایجاد این بیماری هنوز مشخص نیست ولی میتوان دو عامل را به طور کلی در نظر گرفت:
ارثی
فاکتور های محیطی
عوامل خطر:
جنسیت:
در زنان احتمال نوع عودکننده- فروکش کننده دو یا سه برابر بیشتر از مردان است
سابقه خانوادگی:
افرادی که در خانواده خود بیمار مبتلا به MS دارند، ریسک بالاتری برای ابتلا به این بیماری را نسبت به سایر افراد جامعه دارند
برخی ازعفونت ها:
انواعی از ویروس ها به MS مرتبط شده اند، از جمله EBV، ویروسی که باعث ایجاد مونونوکلئوز عفونی می شود
ویتامین D:
داشتن مقادیر کم ویتامین D وکم قرار گرفتن در معرض نور آفتاب با خطر بیشتری از ابتلا به MS همراه است.
تست های آزمایشگاهی بیماری MS:IgG index
OCB
Anti MOG antibody
در مایع مغزی نخاعی اغلب بیماران MS آنتی بادی IgG2 افزایش پیدا میکند که نشان دهنده وجود التهاب و ساخت این پروتئین در مایع مغزی نخاعی ثانویه به التهاب است. از آنجا که میزان این پروتئین همزمان در خون بالا نمی رود از مقایسه نسبت این پروتئین در سرم و مایع نخاعی عدد IgG index به دست میآید که در صورت بالا بودن این رقم از یک مقدار مشخص این یافته به نفع بیماری MS است.
با روش الکتروفورز این مایع، ایمونوگلوبولینهای تولید شده در داخل مایع مغزی– نخاعی نمای غیرطبیعی از کلونیهایی از ایمونوگلوبولین ایجاد میکنند که الیگوکلونال باند یا OCB3 نام دارد که به علت فعال شدن سیستم ایمنی و تولید آنتی بادی در سیستم عصبی مرکزی بوده و در 80 تا 90 درصد بیماران دیده میشود. تشخیص OCB در مایع مغزی نخاعی بیماران مشکوک به مولتیپل اسکلروزیس با حساسیت و اختصاصیت بالای 95درصد نشان دهنده پاسخ سیستم ایمنی در سیستم عصبی مرکزی و سنتز Intrathecal IgG میباشد.
MRI • که می تواند مناطقی از ضایعات MS در مغز و نخاع را نشان دهد. ممکن است یک تزریق داخل وریدی از ماده حاجب برای برجسته کردن ضایعات دریافت شود که نشان می دهد که بیماری در مرحله فعال است.
“برای پیگیری درمان و follow-up پس از درمان جهت اندازه گیری بیان مارکر های CD19-CD20 در بیماری MS میتوان استفاده کرد .”
سبک زندگی برای بهبود و تسکین بیماری:
-استراحت کافی
-ورزش منظم
-خنک بودن
-رژیم متعادل مواد غذایی و مصرف ویتامین D
-کاهش استرس