آزمایش Anti Sperm Ab (آنتی بادی ضد اسپرم)
تشخیص ناباروری ایمونولوژیک در مردان و زنان
مشخصات آزمایش
نام آزمایش: Anti Sperm Ab (آنتی بادی ضد اسپرم)
نام اختصاری: Sperm Ab
نام بخش: Immunoassays – Autoimmune Diseases
نمونه مورد نیاز: خون وریدی، مایع منی مرد، مایع منی یا مخاط دهانه رحم زن
معرفی و اهمیت
Anti-Sperm Antibodies (ASA) آنتیبادیهایی هستند که علیه اسپرم تولید میشوند و میتوانند باعث ناباروری در مردان، زنان یا هر دو شوند. ASA ممکن است با کاهش تحرک اسپرم یا اختلال در لقاح مرتبط باشند.
زمان انجام آزمایش
- پیشگیری و مدیریت ناباروری مردان و زنان
- بررسی ناباروری بدون علت مشخص
- بررسی پس از وازکتومی یا جراحی بیضه
- بررسی واکنش ایمنی مخاط دهانه رحم در زنان
- مشاوره زوجین و برنامهریزی درمانی IVF/IUI/ICSI
- تشخیص اختلالات خودایمنی همراه
آمادگی قبل از آزمایش
در مردان: 2-5 روز قبل از جمعآوری مایع منی از رابطه جنسی پرهیز شود.
در زنان: پس از مقاربت در زمان تخمکگذاری و بدون استفاده از لوبریکانت یا داروهای واژینال.
در صورت مصرف دارو، با پزشک یا آزمایشگاه مشورت شود.
روش انجام آزمایش
- آزمایش MAR (Mixed Antiglobulin Reaction)
- آزمایش Immunobead (تشخیص نوع آنتیبادی)
- Post-Coital Test (PCT) برای زنان
- فلوسایتومتری (Flow Cytometry)
- آزمایش TAT (Tray Agglutination Test)
دامنه مرجع
- خون (ELISA): منفی < 60 واحد/mL، مثبت ≥ 60 واحد/mL
- Immunobead: منفی < 20-30% اسپرمها متصل، مثبت: اتصال سر یا دم/بدنه
- MAR: منفی < 10%، مشکوک 10-50%، مثبت > 50%
عوامل افزایش سطح Anti Sperm Ab
- آسیب یا جراحی بیضهها
- عفونتها و التهابهای دستگاه تناسلی مردان
- وازکتومی و وازکتومی معکوس
- بیماریهای خودایمنی مانند لوپوس یا وازوژنیک
- واکنش ایمنی مخاط دهانه رحم زنان
- عفونتهای دستگاه تناسلی زنان
- سابقه جراحیهای لگنی یا رحمی
عوامل کاهش سطح Anti Sperm Ab
- داروها: پردنیزولون، آنتی هیستامینها
- شستشوی اسپرم (Sperm Washing) و IVF/ICSI
- تلقیح داخل رحمی (IUI)
- روشهای پیشگیرانه مردان و زنان
- جراحی رفع انسداد مجاری اسپرم
عوامل ایجاد نتایج کاذب
نتایج مثبت کاذب:
- اتصال غیراختصاصی آنتیبادیها (Cross-reactivity)
- آگلوتیناسیون غیرایمنی اسپرم
- سابقه وازکتومی و بقایای اسپرم قدیمی
- اختلالات آزمایشگاهی و نگهداری نامناسب نمونه
نتایج منفی کاذب:
- سطح پایین آنتیبادیها
- نوع آنتیبادی که توسط روش آزمایش شناسایی نمیشود
- اتصال به بخشهای داخلی اسپرم
- مصرف داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی
- اختلالات آزمایشگاهی و نمونهگیری نامناسب