Antinuclear Antibodies Test (ANA)

چه زمانی انجام تست ANA توصیه می شود؟

□ در صورت شک پزشک به علائم: SLE، لوپوس ناشی از دارو، سندرم شوگرن، اسکلرودرمی، آرتریت مزمن نوجوانان، روماتیسم آنتی فسفولیپید، پلی ‌میالژیا،  پلی میوزیت، آرتریت روماتوئید.

آمادگی قبل از آزمایش:

ناشتایی یا رژیم غذایی خاصی لازم نمی باشد. نیاز است در صورت مصرف داروه با پزشک مشورت کرده یا به کارشناس آزمایشگاه اطلاع داده شود.

روش انجام آزمایش:

□ آزمایش الایزا (ELISA)

□ ایمونوفلورسانس غیرمستقیم (IIF): روش استاندارد طلایی برای تشخیص ANA است.

□ الگوهای فلورسانس: الگوهای مختلف مانند: همگن، خال‌دار، هسته‌ای و سیتوپلاسمی می‌توانند به تشخیص نوع بیماری کمک کنند.

دامنه مرجع:

 ANAمثبت: می تواند نشان‌ دهنده‌ بیماری های خودایمنی باشد، اما گاهی در افراد سالم (مسن، باردار) هم می‌تواند مثبت باشد. حدود 10%-5 از افراد سالم ممکن است ANA مثبت داشته باشند، به ‌ویژه در افراد در سنین بالا:

□ لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE): بیش از ۹۵٪ بیماران، ANA مثبت دارند.

□ سندرم شوگرن: حدود 80%-70 بیماران مبتلا به سندروم شوگرن دارای ANA مثبت هستند. گاهی پزشک انجام تست های تکمیلی مانند: anti-SSA و anti-SSB را جهت تشخیص دقیق تر توصیه می کند.

□ اسکلرودرمی: ANA در 90%-60 بیماران مثبت می باشد.

ANA □ در برخی عفونت‌ های ویروسی، سرطان ‌ها و برخی داروها نیز ممکن است مثبت شود.

* مثبت بودن تست ANA می تواند به این معنی باشد که بیمار دارای سندرم شبه SLE ناشی از دارو می باشد. این وضعیت با ایجاد آنتی بادی هایی در قسمت هایی از DNA به نام هیستون همراه است. آزمایش آنتی بادی آنتی هیستون می تواند برای حمایت از تشخیص سندرم شبه SLE ناشی از دارو استفاده شود.

 * تیتر ANA: تیترهای بالا (مثلاً ۱:۳۲۰ یا بیشتر) بیشتر با بیماری‌ های خودایمنی در ارتباط هستند.

 * الگوهای ANA: هر الگو ممکن است نمایش دهنده بیماری خاصی باشد.

عوامل افزایش دهنده سطح ANA چه هستند؟

□ بیماری ‌های خودایمنی: لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)، سندرم شوگرن، اسکلرودرمی (اسکلروز سیستمیک)، پلی‌ میوزیت و درماتومیوزیت، آرتریت روماتوئید، تیروئیدیت هاشیموتو یا بیماری گریوز.

□ عفونت ‌ها: (Epstein-Barr virus) EBV، هپاتیت C، HIV، عفونت ‌های باکتریایی (سل).

□ داروها: ضد تشنج ‌ها (کاربامازپین و فنی‌توئین)، استاتین‌ ها (داروهای کاهش دهنده کلسترول)، متیل‌دوپا (داروی فشار خون)، پروکائین آمید (داروی قلبی)، ایزونیازید (داروی ضد سل).

□ سن: حدود ۱۰-۲۰٪ افراد بالای ۶۵ سال ممکن است ANA مثبت داشته باشند بدون اینکه بیماری خودایمنی داشته باشند.

□ جنسیت: زنان بیشتر از مردان نتیجه مثبت می شود.

□ بیماری ‌های کبدی: هپاتیت خودایمنی یا سیروز.

□ بیماری ‌های ریوی: فیبروز ریوی.

□ سرطان ‌ها: لنفوم و لوسمی.

□ بیماری‌ های التهابی مزمن: بیماری التهابی روده.

عوامل کاهش دهنده سطح ANA چه هستند؟

□ درمان بیماری‌ های خودایمنی:

1) داروهای سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی: کورتیکواستروئیدها، متوترکسات، آزاتیوپرین یا سیکلوفسفامید.

2) داروهای بیولوژیک: ریتوکسیماب یا بلیموماب جهت درمان لوپوس.

□ قطع داروهای محرک: قطع داروهای هیدرالازین، پروکائین آمید، ایزونیازید.

□ تغییر سبک زندگی: عدم مصرف سیگار،کاهش استرس، بهبود رژیم غذایی.

□ مصرف برخی درمان ‌های مکمل: مصرف ویتامین D، امگا-۳ یا پروبیوتیک‌ ها.

عوامل ایجاد کننده تداخل با آزمایش ANA چه هستند؟

عوامل ایجاد کننده نتایج مثبت کاذب:

□ افزایش سن.

□ عفونت ها: 1) عفونت ‌های ویروسی: EBV، هپاتیت C،HIV 2)عفونت های باکتریایی: سل.

□ برخی داروها: هیدرالازین،کاربامازپین، متیل‌دوپا، استاتین ها، ایزونیازید، پروکائین آمید.

□ بیماری ‌های غیر خودایمنی: سرطان ‌ها ( لنفوم و لوسمی)، بیماری ‌های کبدی، یا بیماری ‌های التهابی مزمن.

□ خطاهای آزمایشگاهی: آلودگی نمونه یا استفاده از روش ‌های نامناسب آزمایشگاهی.

عوامل ایجاد کننده نتایج منفی کاذب:

□ مراحل اولیه برخی بیماری ‌های خودایمنی (لوپوس).

□ مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی: کورتیکواستروئیدها.

□ حساسیت پایین روش انجام آزمایش.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نام آزمایش: Antinuclear Antibodies Test (ANA)

بخش: ایمونولوژی

نمونه مورد نیاز: خون وریدی (سرم)، مایع مغزی – نخاعی (CSF)

آزمایش های مکمل: آنتی ‌بادی ENA و dsDNA