آزمایشگاه گوهردشت

آزمایش آهن خون

نام آزمایش / Test Name:

Serum Iron Test (Fe Test) – (آزمایش آهن خون)

بخش / Department:

بیوشیمی (Biochemistry)

نمونه مورد نیاز / Required Sample:

سرم خون غیر همولیز (Non-hemolyzed Serum)

نام‌های دیگر / Synonyms:

Serum Iron, Ferritin Test, Serum Ferritin

تست‌های مکمل / Complementary Tests:

Hemoglobin test (Hb), Hematocrit test (Hct), Complete Blood Count (CBC), Mean Corpuscular Volume (MCV)

آهن / Iron (Fe):

ماده معدنی (Mineral) ضروری برای Growth & Development. بدن از آهن برای سنتز Hemoglobin (Hb) – پروتئین (Protein) موجود در RBCs (Red Blood Cells) – استفاده می‌کند. حدود 70% آهن بدن به هموگلوبین موجود در RBC متصل است. هموگلوبین اکسیژن (O₂) را از ریه‌ها / Lungs به تمام بافت‌ها / Tissues منتقل می‌کند.

نیاز بدن به آهن / Why Body Needs Fe:

  • سلامت عضلات (Muscle Health)
  • سلامت مغز استخوان (Bone Marrow Function)
  • عملکرد مناسب اندام‌ها (Organ Function)
  • ساخت برخی هورمون‌ها (Hormone Synthesis)

کم‌خونی فقر آهن / Iron Deficiency Anemia (IDA):

کاهش Fe → کاهش RBC count → Hb < Normal Range → کاهش اکسیژن‌رسانی.
سطوح Fe پایین یا بالا هر دو می‌توانند اختلال ایجاد کنند. نکته: سطح Fe در روز نوسان دارد (صبح ↑ بیشتر).

علائم کم‌خونی فقر آهن / Symptoms of IDA:

  • ضعف / Fatigue
  • سرگیجه / Dizziness
  • تنگی نفس / Dyspnea
  • آریتمی / Arrhythmia
  • رنگ پریدگی / Pallor
  • ریزش مو / Hair Loss
  • شکنندگی ناخن / Brittle Nails
  • ترک گوشه دهان / Angular Cheilitis
  • عدم تمرکز / Poor Concentration

علائم سطوح بالای آهن / High Serum Fe Symptoms:

  • ضعف دائمی / Persistent Fatigue
  • درد مفاصل / Joint Pain (knees, hands)
  • درد شکم / Abdominal Pain
  • ↓ میل جنسی / Low Libido (♂ ED, ♀ Irregular Periods)
  • تغییر رنگ پوست / Skin Discoloration (Gray, Metallic, Bronze)

افراد نیازمند مکمل آهن / Candidates for Fe Supplement:

  • پریود سنگین / Heavy Menstruation
  • بارداری یا شیردهی / Pregnancy or Lactation
  • نوزاد نارس / Preterm Infant
  • بیماران سرطانی / Cancer Patients
  • بیماری گوارشی + خونریزی / GI Bleeding
  • نارسایی قلبی / Heart Failure

آزمایشات مرتبط با Fe:

  1. Serum Iron Test → اندازه‌گیری غلظت Fe در سرم.
  2. Transferrin Test → سنجش میزان Transferrin (Protein حامل Fe).
  3. TIBC (Total Iron-Binding Capacity) → اندازه‌گیری ظرفیت اتصال Fe به پروتئین‌های خون.
  4. Ferritin Blood Test → تعیین میزان ذخیره Fe در بدن.

دلایل انجام آزمایش Fe:

  • تشخیص IDA
  • تشخیص انواع Anemia
  • تشخیص Hemochromatosis
  • بررسی ذخایر کبدی Fe (Liver Iron Storage)
  • بررسی RLS (Restless Leg Syndrome)
  • بررسی Adult-onset Still’s Disease (AOSD)
  • ارزیابی پاسخ به درمان Fe

شرایط قبل از آزمایش / Pre-test Conditions:

  • ناشتایی ≥ 12 h
  • اجتناب از مکمل Fe ≥ 3 days قبل آزمایش
  • مصرف‌کنندگان Deferoxamine → نمونه‌گیری 6 h بعد آخرین دوز

روش / Method:

Spectrophotometry (SP)

دامنه مرجع / Reference Range:

  • Fe: ♂ 80–180 mcg/dL | ♀ 60–160 mcg/dL | Children: 50–150 mcg/dL | Neonates: 100–250 mcg/dL
  • %Transferrin Saturation: 25–35%
  • TIBC: 240–450 mcg/dL

علل افزایش Fe / Causes of High Fe:

  • Hemochromatosis
  • Lead Poisoning
  • Liver Diseases

علل کاهش Fe / Causes of Low Fe:

  • Iron Deficiency
  • Various Anemias
  • Malabsorption (e.g., Celiac Disease)
  • Pregnancy
  • GI Bleeding
  • Heavy Menstrual Bleeding
  • Hypothyroidism
  • Renal Failure

درمان IDA / Treatment:

  • مکمل Fe (Iron Supplements)
  • رژیم غذایی Fe-rich (Liver, Meat, Eggs, Beans, Green Leafy Vegetables)
  • اصلاح داروهای مصرفی

تمام درمان‌ها با نظر پزشک انجام شود.

عوامل مداخله‌گر در نتایج / Interfering Factors:

  • قرص ضد بارداری / Oral Contraceptives
  • استروژن تراپی / Estrogen Therapy
  • سیکل قاعدگی /
  • Menstrual Cycle (↓ Fe in this period)

آزمایشگاه گوهردشت یکی از بهترین آزمایشگاه های کرج بوده که آماده ارائه بهترین و دقیقترین خدمات برای شما عزیزان میباشد هدف ما پایش سلامت شماست.