نام آزمایش: 17-OH-Progesterone (17- هیدروکسی پروژسترون)
نام های دیگر: OHP , 17-Hydroxyprogesterone Hydroxyprogesterone , 17-OHPG
نام بخش: هورمون شناسی (Immunoassays-Endocrinology)
نمونه مورد نیاز: خون وریدی
آزمایش های مکمل: ,Cortisol, ACTH, Testosterone, Androstenedione, FSH, Estradiol,LH, PRL, DHEA Progestrone, Estrogen
17-هیدروکسی پروژسترون (17-OH-Progesterone) نوعی هورمون استروئیدی است که نقش بسیار مهمی در تولید کورتیزول (هورمون استرس) و آندروژن ها (هورمون های جنسی) در بدن ایفا می کند. این هورمون عمدتاً توسط غدد فوق کلیوی (آدرنال) و مقداری توسط تخمدان ها در زنان و بیضه ها در مردان تولید می شود. 17-OH-Progesterone در غدد فوق کلیوی، به کورتیزول (هورمون تنظیم کننده متابولیسم و پاسخ به استرس) تبدیل می شود. از طرفی این هورمون در تولید آندروژن ها (تستوسترون و DHEA) نیز نقش دارد. در دوران بارداری، جفت نیز این هورمون را تولید می کند بنابراین، سطح آن در خون مادر افزایش می یابد.
چه زمانی انجام آزمایش 17-OH-Progesterone توصیه می شود؟
□ تشخیص هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH): نوعی اختلال ژنتیکی است که، باعث کمبود آنزیم 21-هیدروکسیلاز می شود. این کمبود باعث تجمع 17-OH-Progesterone و تولید بیش ازحد آندروژن ها در بدن می شود.
□ بررسی اختلالات در غدد فوق کلیوی و تخمدان ها.
□ نوزادان دارای علائم CAH (اندام تناسلی نامشخص، استفراغ، کاهش وزن).
□ کودکان یا بزرگسالان دارای علائم: بلوغ زودرس، پرمویی (هیرسوتیسم) و قاعدگی نامنظم.
□ بررسی علت ناباروری در زنان.
آمادگی قبل از آزمایش:
ناشتایی 12-8 ساعت قبل از انجام آزمایش توصیه می شود. باید این آزمایش یک هفته قبل یا یک هفته بعد از قاعدگی انجام شود. لازم است در مورد داروهای مصرفی با پزشک مشورت شود. تاریخ آخرین قائدگی به کارشناس آزمایشگاه اطلاع داده شود.
روش انجام آزمایش:
□ الایزا (ELISA)
□ کمی لومینسنس(CLIA)
□ الکتروکمی لومینسنس (ECLIA)
□ الفا (ELFA)
دامنه مرجع:
□ نوزادان:
نوزادان طبیعی: < 630 ng/dL.
نوزادان دارای علائم CAH: 4000-2000 ng/dL.
□ بزرگسالان:
مردان: 90-3 نانوگرم/ دسی لیتر.
زنان (فاز فولیکولار): 70-15 نانوگرم/ دسی لیتر.
زنان (فاز لوتئال): < 285 ng/dL.
زنان پس از یائسگی: < 51 ng/dL.
□ سطوح بالا نشان دهنده موارد زیر می باشد:
* هیپرپلازی مادرزادی آدرنال(CAH).
* تومورهای موجود در غده فوق کلیوی یا تخمدان.
* سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS).
* استرس شدید.
* بیماری های حاد.
□ سطوح پایین نشان دهنده موارد زیر می باشد:
* کاهش سطح 17-OH-Progesterone به ندرت اتفاق می افتد، اما می تواند نشان دهنده نارسایی آدرنال (بیماری آدیسون) باشد.
عوامل افزایش دهنده سطح 17-OH-Progesterone کدامند؟
□ هیپرپلازی مادرزادی آدرنال(CAH).
□ تومورهای غده فوق‌کلیوی یا تخمدان.
□ سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS).
□ بلوغ زودرس آدرنال (Premature Adrenarche).
□ مصرف داروهای حاوی پروژسترون و کورتیکواستروئیدها.
□ فاز لوتئال سیکل قاعدگی.
□ بارداری.
□ استرس.
عوامل کاهش دهنده سطح 17-OH-Progesterone کدامند؟
□ نارسایی غده فوق‌کلیوی (بیماری آدیسون).
□ هایپوپیتوئیتاریسم.
□ مصرف کورتیکواستروئیدهای خارجی (پردنیزولون).
□ برداشتن غده فوق‌کلیوی (آدرنالکتومی).
□ کمبود آنزیم ۱۷-آلفا-هیدروکسیلاز.
□ مصرف داروهای مهارکننده سنتز استروئیدها (کتوکونازول).
□ فاز فولیکولار سیکل قاعدگی.
عوامل ایجاد کننده تداخل با آزمایش17-OH-Progesterone چه هستند؟
□ نارسایی کلیوی و یا کبدی: اختلال در متابولیسم و یا دفع هورمون ها می‌تواند بر سطح 17-OHP تأثیر کاذب بگذارد.
□ تومورهای غدد فوق‌کلیوی و یا تخمدان: تومورهای ترشح‌کننده هورمون می توانند باعث افزایش کاذب سطح 17-OHP شوند.
□ سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS): در برخی موارد، باعث افزایش فعالیت آدرنال و بالا رفتن سطح 17-OHP می شود.
□ عفونت ها و التهابات شدید: می توانند سطح ACTH و به دنبال آن 17-OHP را موقتاً افزایش دهند.
□ ساعت نمونه گیری: سطح 17-OHP به طور طبیعی در صبح بالاتر است (به علت ریتم شبانه روزی ترشح ACTH).
□ مرحله چرخه قاعدگی در زنان: سطح 17-OHP در فاز لوتئال (پس از تخمک‌گذاری) به طور طبیعی افزایش و در فاز فولیکولار (قبل از تخمک‌گذاری) کاهش می یابد.
Cross reactivity □ با استروئیدهای دیگر: بعضی از متابولیت های استروئیدی (پروژسترون و یا کورتیزول) ممکن است با آنتی‌بادی های موجود در آزمایش واکنش متقاطع دهند.
□ جهش های نادر در آنزیم های سازنده استروئیدها: کمبود ۱۱-بتا-هیدروکسیلاز یا ۲۱-هیدروکسیلاز.
□ بارداری: سطح 17-OHP در بارداری به علت فعالیت جفت و غدد فوق‌کلیوی ممکن است افزایش پیدا کند.
□ استرس: استرس شدید و یا بیماری حاد می‌تواند ترشح ACTH را تحریک کرده و سطح 17-OHP را به طور موقت افزایش دهد.
□ برخی داروها: داروهای کورتیکواستروئیدی (پردنیزولون و دگزامتازون)، داروهای القاکننده آنزیم های کبدی (فنی توئین، کاربامازپین، ریفامپین)، مکمل های هورمونی (پروژسترون و تستوسترون)، داروهای مهارکننده سنتز استروئیدها (کتوکونازول).
□ همولیز نمونه خون و یا لیپمیک بودن نمونه.
□ تداخل آنتی بادی های هتروفیل.
آزمایشگاه گوهردشت یکی از بهترین آزمایشگاه های کرج آماده بروزترین با پیشرفته ترین دستگاه های روز دنیا برای شما عزیزان میباشد.