کلسترول کامل

 

Total Cholesterol Test (Chol) (کلسترول  کامل)

نام های دیگر: پروفایل لیپیدی، پانل لیپیدی یا چربی

نمونه مورد نیاز: خون وریدی ( سرم خون )

تست های مرتبط: آپولیپوپروتئین(Apo)، تری گلیسیرید (TG)

کلسترول یک ماده مومی شکل و چربی مانند است که در تمام سلول های بدن وجود دارد. بدن برای ساختن هورمون ها، ویتامین D و موادی که به هضم غذاها کمک می کند، به مقداری کلسترول نیاز دارد. بدن تمام کلسترول مورد نیاز خود را می سازد. هر گاه کلسترول بیش از حد در خون وجود داشته باشد، می تواند با سایر مواد موجود در خون ترکیب شده و پلاک تشکیل دهد. پلاک ها به دیواره رگ های قلب چسبیده و تجمع پیدا می کنند. این تجمع پلاک ها، آترواسکلروز نام دارد که منجر به بیماری عروق کرونر قلب می شود، وضعیتی که در آن عروق کرونر باریک یا حتی مسدود می شوند. سه نوع کلسترول وجود دارد:

VLDL(3HDL(2LDL(1

HDL مخفف لیپوپروتئین با چگالی بالا است. که به آن کلسترول “خوب” می گویند زیرا به بدن کمک می کند تا کلسترول را از سایر قسمت‌های بدن به کبد برمی‌گرداند، سپس کبد کلسترول را از بدن خارج می کند. LDL مخفف لیپوپروتئین با چگالی کم است. که به آن کلسترول “بد” می گویند زیرا سطح بالای LDL منجر به ایجاد پلاک در شریان ها می شود. حدود 25% کلسترول به HDL و 75% کلسترول به LDL متصل می شود. VLDL مخفف لیپوپروتئین با چگالی بسیار کم است.  برخی افراد VLDL را نیز کلسترول «بد» می‌نامند، زیرا به تشکیل پلاک در شریان‌ها کمک می‌کند.

* VLDL و LDL متفاوت هستند. VLDL عمدتاً حامل تری گلیسیرید و LDL عمدتاً کلسترول را حمل می کند.

آمادگی قبل از آزمایش:

ناشتایی بین 12-8 ساعت لازم است. در طی این مدت فقط آشامیدن آب مجاز است. همچنین ۲۴ ساعت قبل از آزمایش، نباید از نوشیدنی الکلی استفاده شود. این آزمایش در زمان بیماری نباید انجام شود. در صورت مصرف دارو، به کارشناس آزمایشکاه اطلاع دهید.

روش انجام آزمایش:

1)روش های آنزیمی ( استفاده از معرف حاوی آنزیم )

2) روش های رنگ سنجی (اسپکتروفتومتری)

دامنه مرجع:

Total Chilesterol:

Normal: کمتر از 200  mg/dl

Borgerline (حد مرزی): 239-200  mg/dl

High Risk (بالا و خطرناک): ۲۴۰ mg/dl و بالاتر

LDL:

Desirable : کمتر از ۱۰۰ mg/dL

Borderline: 159-130mg/dL

High Risk: 189-160mg/dL

HDL:

Desirable: 60 mg/dL

Borderline: 45-35 mg/dL

High Risk: کمتر از 35 mg/dL

دلایل افزایش کلسترول خون:

□ سبک زندگی ناسالم : خوردن مقدار زیادی چربی های اشباع شده مانند: گوشت قرمز، محصولات لبنی پرچرب، شکلات، برخی از محصولات پخته شده و بسیاری از غذاهای سرخ شده و فرآوری شده که می تواند باعث افزایش LDL (چربی بد) شوند.

□ عدم فعالیت بدنی: نشستن زیاد و ورزش کم که می تواند باعث کاهش HDL (کلسترول خوب) می شود..

□ سیگار کشیدن:کلسترول HDL را کاهش و کلسترول LDL را به ویژه در زنان افزایش می دهد..

□ استرس: ممکن است سطح برخی از هورمون ها مانند کورتیکواستروئیدها را افزایش دهد این مساله باعث افزایش کلسترول خون می شود.

□ نوشیدن بیش از حد الکل

□ ژنتیک: هیپرکلسترولمی خانوادگی (FH) یک بیماری ارثی است.

□ افزایش سن

□ جنسیت: بین سنین 20 تا 39 سال، در مردان بیشتر از زنان و پس از یائسگی، خطر افزایش کلسترول در زنان افزایش می یابد،

بیماری های ناشی از کلسترول بالا:

بالا رفتن میزان کلسترول خون می تواند باعث تشکیل پلاک می شود که این فرآیند آترواسکلروز نامیده می شود. گاهی این پلاک ها به هم چسبیده و در شریان های خونی رسوب می کند، اگر میزان این رسوبات در شریان ها بالا رود، ناحیه ای از پلاک می تواند پاره شود، این اتفاق می تواند باعث ایجاد لخته خون در سطح پلاک شود. اگر لخته به اندازه کافی بزرگ شود، می تواند منجر به ایجاد مشکلات جدی می شود:

□ بیماری عروق کرونر: جریان خون را به قلب شما مسدود می کند.

□ بیماری شریان محیطی: مسدود شدن جریان خون در پاها و بازوها.

□ بیماری شریان کاروتید: جریان خون را به مغز شما مسدود می کند.

چگونه می توان کلسترول خون را کاهش داد؟

□ تغییر در سبک زندگی (Life Style): سبک زندگی سالم مانند: برنامه غذایی سالم برای قلب،مدیریت وزن و جلوگیری از چاقی و افزایش فعالیت بدنی مانند ورزش کردن، ترک الکل و سیگار می توان سطح کلسترول خون را پایین آورد.

□ مصرف دارو: داروهایی مانند استاتین ها (آتورواستاتین، لووواستاتین، فلوواستاتین، رزوواستاتین، سیمواستاتین)، داروی بمپدوئیک اسید، رزین های اتصال به اسیدهای صفراوی (کلستیرامین، کلستیپول، کولسولام )، فیبرات ها (جم فیبروزیل، فنوفیبرات وکلوفیبرات )، مهار کننده های انتخابی جذب کلسترول (ازتیمایب)

□ درمان آفرزیس لیپوپروتئین(lipoprotein apheresis): برخی از افراد مبتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی (FH) ممکن است درمانی به نام دریافت کنند. این درمان از یک دستگاه فیلتر خاص جهت حذف کلسترول LDL از خون استفاده می کند، سپس بقیه خون را به فرد برمی گرداند.

*کودکان: باید هر 5 سال یک بار این آزمایش را انجام دهند. اگر در خانواده حمله قلبی یا سکته مغزی وجود داشته باشد ممکن است لازم باشد برخی از کودکان از سن 2 سالگی این آزمایش را انجام دهند.

*افراد 20 تا 65 ساله: بزرگسالان باید هر 5 سال یک بار این آزمایش را انجام دهند

*مردان 45 تا 65 ساله و زنان 55 تا 65 ساله: باید هر 1 تا 2 سال یک بار این آزمایش را انجام دهند.

*برای افراد بالای 65 سال: باید هر سال آزمایش شوند.

البته تعداد و فاصله ی زمانی انجام ممکن است با توجه به وضعیت بدنی و با نظر پزشک معالج متغیر باشد.

علت های کاهش کلسترول خون:

□ داروهای استاتین

□ پرکاری تیروئید

□ نارسایی غدد فوق کلیوی

□ بیماری های کبدی

□ بیماری سلیاک

□ سوءتغذیه

□ بیماری آبتالیپوپروتئینمیا (abetalipoproteinemia): یک بیماری ژنتیکی که باعث کاهش کلسترول کمتر از ۵۰ میلی‌گرم در دسی لیتر می‌شود.

□ کمبود منگنز

□ سندرم مارفان (Marfan syndrome)

□ سرطان خون و سایر بیماری‌های خونی

عوامل ایجاد کننده تداخل در آزمایش کلسترول:

برخی داروها می توانند با افزایش سطح کلسترول LDL یا کاهش سطح HDL باعث ایجاد نتایج مثبت یا منفی کاذب در نتایج آزمایش شوند ، از جمله:

□ استروئیدهای آنابولیک

□ مسدود کننده های بتا

□ برخی از داروهای شیمی درمانی

□ داروهایی که پس از پیوند عضو مصرف می شوند

□ داروها برای برخی بیماری های قلبی

□ برخی از داروهای آکنه

□ بارداری

□ قرص های ضد بارداری

□ دوران پس از یائسگی

دارو های آلوپورینول، اندروژن ها، فنی توئین،، کاپتوپریل، کلروپروپامید، دیورتیک های تیازیدی کلوفیبرات، کلشی سین، ویتامین D، اریترومایسین، ایزونیازید، سیکلوسپورین، لیوتیرونین (سیتومل)، مهارکننده های منو آمین اکسیداز، نیاسین، و نیترات ها کاهش دهنده ی سطح کلسترول در آزمایش Cholesterol هستند.