نام آزمایش: Antibody Screening (غربالگری آنتی بادی)
نام اختصاری: Ab Screening
نام بخش: Hematology (هماتولوژی)
نمونه مورد نیاز: خون وریدی
نام های دیگر آزمایش: RBC Antibody Screen, Indirect Antiglobulin Test, IAT, Indirect Coombs Test, Indirect Anti-human Globulin Test
آزمایش غربالگری آنتی بادی (Ab Screening) تستی مهم در پزشکی، انتقال خون و مراقبت های بارداری می باشد که، جهت شناسایی آنتی بادی های غیرطبیعی در خون استفاده می شود. این آنتی بادی ها ممکن است، علیه گلبول های قرمز خون فردی دیگر ساخته شده باشند و باعث عوارضی مانند: واکنش های انتقال خون یا بیماری های همولیتیک در نوزادان و مادران (HDFN) شوند. این آزمایش، معمولاً در سه ماهۀ اول و سوم بارداری تکرار می شود. همچنین این آزمایش، پیش از هر بار انتقال خون انجام می شود. این آزمایش معمولاً در دو مرحله انجام می شود:
1) آزمایش اولیه (غربالگری)
2) در صورت مثبت بودن، انجام آزمایش تأییدی (شناسایی نوع آنتی بادی).
□ انواع آنتی بادی های موجود در خون:
1) آنتی بادی های طبیعی (IgM): آنتی بادی های گروه خونی ABO.
2) آنتی بادی های اکتسابی (IgG): در اثر مواجهه با خون غیرخودی (پس از انتقال خون و یا بارداری) ایجاد می شوند.
چه زمانی انجام آزمایش Ab Screening توصیه می شود؟
□ تشخیص آنتی بادی های غیرطبیعی (غیر از گروه های خونی اصلی ABO و Rh) در خون.
□ اطمینان از سازگاری خون اهداکننده و گیرنده پیش از انتقال خون و یا پیوند اعضا.
□ پیشگیری از عوارض بارداری (بیماری همولیتیک نوزادان در مادران Rh منفی).
□ شناسایی کم خونی های ناشناخته و یا بیماری های خودایمنی.
آمادگی قبل از آزمایش:
نیازی به ناشتایی و یا آمادگی خاصی نمی باشد. لازم است، در صورت مصرف دارو، با پزشک مشورت کرده و یا به کارشناس آزمایشگاه اطلاع داده شود.
روش انجام آزمایش:
□ روش هماگلوتیناسیون:
الف) روش لوله ای (Tube Method) (آزمون فاز مایع): به همراه محلول های تقویت کننده واکنش مانند: آلبومین، PEG ، LISS و آنزیم ها.
ب) روش فاز جامد (پلیت).
ج) آگلوتیناسیون ستونی (Gel Card Technique).
د) روش اتوماسیون (Automated Systems): استفاده از دستگاه های پیشرفته جهت افزایش دقت و سرعت آزمایش.
Comboos Test □ :
اگر در مرحله اول، واکنش آنتی ژن-آنتی بادی، مثبت نباشد، از تست کومبس غیرمستقیم (Indirect Antiglobulin Test) جهت شناسایی آنتی بادی های IgG (نوعی آنتی بادی که در بیماری های همولیتیک نقش دارد) استفاده می شود.
دامنه مرجع:
□ نتیجه منفی: هیچ نوع آنتی بادی غیرطبیعی یافت نشد (خون برای انتقال و یا بارداری ایمن است).
□ نتیجه مثبت: وجود آنتی بادی های غیرطبیعی که ممکن است علیه آنتی ژن های گلبول قرمز (Rh، Kell، Kidd) تولید شده باشند. بنابراین:
الف) نیاز به انجام آزمایش تکمیلی (Antibody Identification): جهت تعیین نوع دقیق آنتی بادی.
ب) انتخاب خون اهدایی سازگار و فاقد آنتی ژن های مرتبط با آنتی بادی شناسایی شده (برای انتقال خون).
ج) در بارداری: نظارت بر جنین برای پیشگیری از بیماری همولیتیک (در مادران Rh منفی با آنتی بادی Anti-D).
عوامل افزایش دهنده ایجاد آنتی بادی های غیرطبیعی در خون کدامند؟
□ انتقال خون قبلی: دریافت خون یا فرآورده های خونی از فردی با آنتی ژن های متفاوت (غیر از گروه خونی ABO و Rh).
□ بیماری های خودایمنی: کم خونی همولیتیک خودایمنی (AIHA) ، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE).
□ عفونت ها: ویروس اپشتین بار (EBV) ، ویروس هپاتیت C، مالاریا.
□ برخی داروها: پنیسیلین و سفالوسپورین ها، آلفا-متیل دوپا (داروی فشار خون).
□ عوامل ژنتیکی و نژادی: آنتی ژن Duffy در افراد آفریقایی تبار کمتر دیده می شود و آنتی ژن Kell در اروپایی ها شایع تر می باشد.
□ سابق جراحی ها و یا تزریق های مکرر.
□ بارداری.
□ پیوند عضو و یا سلول های بنیادی.
عوامل کاهش دهنده ایجاد آنتی بادی های غیرطبیعی در خون کدامند؟
□ استفاده از خون اهدایی که نه تنها در گروه خونی ABO و Rh، بلکه در آنتی ژن های فرعی (Kell, Duffy, Kidd) نیز با گیرنده سازگار است.
□ اجتناب از انتقال خون غیرضروری.
□ استفاده از خون سازگار برای بیماران با نیاز مکرر به انتقال خون (مثل بیماران تالاسمی).
□ کنترل بارداری های پرخطر.
□ تزریق آمپول روگام (RhoGAM) در مادران Rh منفی.
□ کاهش مواجهه با عفونت ها یا داروهای محرک.
□ استفاده از درمان های سرکوب کننده ایمنی در پیوند عضو و بیماران مبتلا به کم خونی همولیتیک خودایمنی (AIHA).
عوامل ایجاد کننده تداخل در آزمایش (Ab Screening) چه هستند؟
عوامل ایجاد کننده نتایج مثبت کاذب:
□ عفونت های EBV (اپشتین بار ویروس، مالاریا) به علت تولید آنتی بادی های متقاطع (Cross-reactive Antibodies).
□ داروهایی مانند: داروهای فشار خون (آلفا-متیل دوپا)، آنتی بیوتیک ها (مثل سفالوسپورین ها).
□ اتوآنتی بادی ها (Autoantibodies).
□ بیماری های کبدی و یا کلیوی.
□ بیماری های خودایمنی.
□ داروها (دکستران).
□ بارداری.
عوامل ایجاد کننده نتایج منفی کاذب:
□ داروهای شیمی درمانی.
آزمایشگاه گوهردشت یکی از بهترین آزمایشگاه کرج بوده که آماده ارائه برترین خدمات از جمله آزمایشات غربالگری بارداری برای شما عزیزان میباشد، هدف ما پایش سلامت شماست.