🩺 چه زمانی انجام آزمایش Anti SCL 70 (Topoisomer) A توصیه می شود؟

□ تشخیص بیماری (Diagnosis): وجود این آنتی بادی به عنوان یک معیار تشخیصی جهت تأیید اسکلروز سیستمیک (اسکلرودرمی) استفاده می شود.

□ پیشبینی سیر بیماری (Prognosis): بیمارانی که برای Anti-SCL-70 مثبت هستند، معمولاً سیر بیماری پیشرونده تر و شدیدتری دارند. بیماری هایی مانند: فیبروز ریوی بینابینی (ILD)، بحران کلیوی اسکلرودرمی، فشار خون ریوی (PAH).

□ پیگیری درگیری اندام ها (Organ Involvement Monitoring): ریه ها (ارتباط قوی با ILD؛ نیاز به پیگیری منظم با HRCT و تست های عملکرد ریوی (PFTs))، کلیه ها (افزایش خطر بحران کلیوی، پیگیری فشار خون و عملکرد کلیوی به صورت دوره ای)، قلب و عروق (ارزیابی منظم برای فشار خون ریوی با اکوکاردیوگرافی).

□ تفکیک زیرگروه های اسکلرودرمی (Subtype Differentiation): Anti-SCL-70 مثبت (تمایل بیشتر به dcSSc با درگیری پوستی گسترده و اندام های داخلی)، Anti-Centromere مثبت (تمایل بیشتر به lcSSc (محدود به پوست و درگیری دیر هنگام اندام ها).

□ راهنمایی برای درمان (Therapeutic Guidance): تمرکز بر پیشگیری و مدیریت عوارض ILD) یا بحران کلیوی)، استفاده از داروهای ضد فیبروتیک (نینتدانیب، پیرفنیدون) یا ایمونوساپرسیوها (سیکلوفسفامید، مایکوفنولات) در موارد فعال ILD.

□ بررسی پاسخ به درمان: سطح آنتی بادی ها معمولاً با فعالیت بیماری تغییر نمی کند، اما پیگیری بالینی و تصویربرداری جهت بررسی پاسخ به درمان ضروری می باشد.

□ غربالگری منظم: همه بیماران مثبت از نظر Anti-SCL-70، باید تحت برنامه های غربالگری برای ILD، PAH و نارسایی کلیوی قرار گیرند.

□ مداخله زود هنگام: شروع سریع درمان در صورت تشخیص عوارض، جهت کاهش مرگ و میر.

📝 آمادگی قبل از آزمایش

نیازی به ناشتایی نمی باشد. لازم است در صورت مصرف دارو، با پزشک مشورت کرده و یا به کارشناس آزمایشگاه اطلاع داده شود.

🧪 روش انجام آزمایش

□ الایزا (ELISA): رایج ترین روش جهت شناسایی Anti SCL 70 (Topoisomer) A.
□ ایمونوبلات (Immunoblot).
□ ایمونوفلورسانس غیرمستقیم (IIF).
□ آزمایش ANA (آنتی بادی ضد هسته ای): الگوی Speckled یا نوکلئولار دیده می شود.

📊 دامنه مرجع

روش الایزا (ELISA):
□ نتیجه منفی: <۲۰ Units/mL: آنتی بادی های Anti SCL 70 (Topoisomer) A وجود ندارد، اما اسکلرودرمی را رد نمیکند (حدود %70-60 بیماران dcSSc منفی هستند). □ نتیجه مثبت ضعیف: 40-20 Units/mL. □ نتیجه مثبت قوی: >۴۰ Units/mL: می تواند نشان دهنده اسکلروز سیستمیک (اسکلرودرمی)، به خصوص زیرگروه dcSSc باشد. نیاز به تأیید با علائم بالینی (سفتی پوست، رینود، فیبروز ریوی) دارد.

📈 عوامل افزایش دهنده سطح Anti SCL 70 (Topoisomer) A

□ عوامل ژنتیکی: وجود آلل های خاص HLA-DRB1 HLA-DRB1*11) و (HLA-DRB1*08.

□ برخی عفونت ها: عفونت های ویروسی (سیتومگالوویروس، اپشتین بار ویروس).

□ برخی بیماری های همراه: ابتلا به اسکلروز سیستمیک (اسکلرودرمی)، بهویژه زیرگروه diffuse cutaneous SSc (dcSSc).

□ برخوردهای محیطی: تماس طولانی مدت با گرد و غبار سیلیس (در کارگران معدن یا صنعت ساختمان)، تماس با مواد شیمیایی: (حلال های آلی، وینیل کلراید، برخی سموم).

□ جنسیت و نژاد: شیوع این آنتی بادی در زنان (در سنین 50-30 سال، برخی نژادها (آفریقایی-آمریکایی ها).

📉 عوامل کاهش دهنده سطح Anti SCL 70 (Topoisomer) A

□ عدم وجود بیماری های زمینه ای: در افراد سالم یا مبتلایان به بیماری های خودایمنی غیر از اسکلرودرمی (لوپوس،آرتریت روماتوئید).

□ زیرگروه های خاص اسکلرودرمی: در بیماران مبتلا به limited cutaneous SSc (lcSSc)، آنتی بادی های غالب معمولاً Anti-Centromere هستند.

□ برخی داروها: سیکلوفسفامید، مایکوفنولات، ریتوکسی مب.

□ برخی اختلالات: وجود همزمان سایر اتوآنتی بادی ها (Anti-RNP).

⚠️ عوامل ایجاد کننده نتایج کاذب در آزمایش Anti SCL 70 (Topoisomer) A

1) عوامل ایجاد کننده نتایج مثبت کاذب:
□ سایر بیماری های خودایمنی: لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)، آرتریت روماتوئید (RA)، بیماری بافت همبند مختلط (MCTD).
□ برخی عفونت ها: عفونت های ویروسی (اپشتین بار ویروس، سایتومگالوویروس).
□ بدخیمی ها: برخی سرطان ها به دلیل تولید آنتی بادی های متقاطع.
□ واکنش متقاطع با سایر اتوآنتی بادی ها: Anti-RNP، Anti-Sm.
□ اختلالات آزمایشگاهی: نمونه گیری نادرست، نگهداری نامناسب نمونه، همولیز نمونه خون.

2) عوامل ایجاد کننده نتایج منفی کاذب:
□ مراحل اولیه بیماری: سطح آنتی بادی ممکن است در مراحل ابتدایی اسکلرودرمی پایین تر از حد تشخیص باشد.
□ برخی داروها: کورتیکواستروئیدها، سیکلوفسفامید.
□ زیرگروه های خاص اسکلرودرمی: بیماران مبتلا به اسکلرودرمی محدود پوستی (lcSSc) که اغلب با آنتی بادی ضد سانترومر همراه می باشد.
□ اختلالات آزمایشگاهی: وجود لیپمی شدید، همولیز نمونه خون، وجود پروتئین های غیرطبیعی در خون.