نام آزمایش: Abuse Drugs Testing Serum (GC-MS) (تست اعتیاد دارویی)
نام اختصاری: Abuse Serum
نام بخش: بیوشیمی (Drug Monitoring)
نمونه مورد نیاز: خون، وریدی، بزاق، ادرار، مو
نام های دیگر:
Drug Screen, Drug Test, Urine Drug Testing, Substance Abuse Testing, Toxicology Screen, Tox Screen, Sports Doping Tests
این آزمایش، یک روش دقیق و پیشرفته برای شناسایی و تأیید وجود داروها، مخدرها و یا متابولیت های آن ها در نمونه می باشد. GC-MS به عنوان یک روش تأییدی (پس از آزمایش های اولیه مانند ایمونواسی) استفاده شده و به دلیل دقت بالا، در موارد قانونی، پزشکی و شغلی کاربرد دارد. نمونه ادرار رایج ترین نمونه، جهت انجام آزمایش Abuse Serum می باشد.
داروهای قابل تشخیص در آزمایش Abuse Serum چه هستند؟
□ مخدرها (مورفین، هروئین، کدئین).
□ کانابینوئیدها (THC، متابولیت های حشیش).
□ آمفتامین ها (متامفتامین ها، اکستازی).
□ کوکائین و متابولیت آن (بنزویلکگونین).
□ بنزودیازپین ها (دیازپام، آلپرازولام).
□ باربیتورات ها.
PCP □ (فنسیکلیدین).
□ متادون.
□ داروهای مصنوعی (کاتینون ها، کانابینوئیدهای مصنوعی).
چه زمانی انجام آزمایش Abuse Serum توصیه می شود؟
□ پزشکی قانونی: تأیید مصرف مواد مخدر در پرونده های قضایی.
□ محیط های شغلی: آزمایشات استخدامی و یا حوادث شغلی.
□ درمان اعتیاد: پیگیری پایبندی بیماران به برنامه های تعیین شده جهت ترک.
آمادگی قبل از آزمایش:
قبل از انجام آزمایش ، پرهیز از مصرف مواد مخدر، الکل، داروهای اثرگذار و غذاهای خاص، توصیه می شود. همچنین لازم است، در مورد داروهای مصرفی با پزشک مشورت کرده و یا به کارشناس آزمایشگاه اطلاع داده شود.
روش انجام آزمایش:
□ تکنیک های Immunoassay.
□ کروماتوگرافی گازی – طیف سنجی جرمی (GC-MS).
□ کروماتوگرافی مایع – طیف سنجی جرمی (LC-MS).
دامنه مرجع:
□ نتیجه مثبت: وجود دارو یا متابولیت آن در نمونه، بالاتر از حد آستانه تعیین شده (Cut-off) می باشد.
□ نتیجه منفی: هیچ دارویی شناسایی نشده و یا غلظت آن پایین تر از حد آستانه می باشد.
مدت زمان حضور داروهای مختلف در نمونه ادرار پس از مصرف:
LENGTH OF TIME DRUG CAN BE DETECTED IN URINE AFTER INGESTION |
Drug |
Up to 1 day |
Alcohol |
1-3 days |
Amphetamines & Ecstasy |
1-3 days |
Barbiturates |
1-3 days |
Benzodiazepines |
Up to 2 weeks |
Cannabis (THC) |
1-3 days |
Cocaine |
1-2 days |
Codeine |
1-2 days |
Dihydrocodeine |
Up to 1 day |
Heroin (morphine) |
1-3 days |
Methadone |
عوامل افزایش دهنده نتیجه مثبت در آزمایش Abuse Serum کدامند؟
□ مصرف مواد در 48-24 ساعت گذشته (کوتاه بودن دوره پنجره تشخیص، در نمونه سرم).
□ دفع دیرتر دارو در افراد با متابولیسم کُند (در اختلالات کبدی یا کلیوی).
□ مصرف دوزهای بالاتر داروهای تجویزی: مورفین، کدئین، اکسیکدون، متادون، بنزودیازپین ها (آلپرازولام).
عوامل کاهش دهنده نتیجه مثبت در آزمایش Abuse Serum کدامند؟
تجزیه و دفع سریع تر داروها در افراد با عملکرد کبدی یا کلیوی قویتر.
زمان تشخیص در سرم کوتاه است (۱ تا ۴۸ ساعت)، بنابراین اگر نمونه گیری پس از این بازه انجام شود، ممکن است، دارو یا مواد مصرفی، متابولیزه یا دفع شده باشند.
مصرف مقادیر کم دارو یا مواد، می تواند غلظت آن را در سرم به زیر حد آستانه تشخیصی (Cut-off) برساند.
مصرف زیاد مایعات قبل از آزمایش می تواند، غلظت دارو را در سرم موقتاً کاهش دهد.
عوامل ایجاد کننده تداخل در آزمایش Abuse Serum چه هستند؟
1) عوامل ایجاد کننده نتایج مثبت کاذب:
□ داروهایی مانند: پمپرن (Pregabalin)، یا متیل فنیدات (Methylphenidate)، برخی آنتی بیوتیک ها (کوینولون ها)، سودوافدرین (موجود در داروهای سرماخوردگی)، ایبوپروفن در دوزهای بالا، سِلیگیلین(Selegiline) (داروی پارکینسون)، مکمل های گیاهی مانند: جینسنگ یا گوارانا.
□ پایین بودن متابولیسم فرد.
□ داروهای تجویزی قانونی (کدئین، مورفین پزشکی).
□ مصرف دانه های خشخاش (حاوی مورفین طبیعی).
□ مکمل های ورزشی حاوی افدرین یا DMAA.
□ لوومت آمفتامین (Levmetamfetamine) موجود در برخی اسپری های بینی (ویکس).
2) راه های کاهش نتایج مثبت کاذب:
□ استفاده از روش GC-MS به عنوان روش تأییدی (پس از انجام آزمایش های اولیه مانند ایمونواسی).
□ بررسی دقیق سابقه پزشکی بیمار (پیگیری مصرف داروها، مکمل ها، رژیم غذایی).
□ انجام پروتکل های کنترل کیفیت در آزمایشگاه (کالیبراسیون دستگاه، جلوگیری از آلودگی).
□ استفاده از روش های تفکیک پیشرفته مواد (GC-MS/MS) برای تشخیص ایزومرها و یا ترکیبات مشابه آن ها.
3) عوامل ایجادکننده نتایج منفی کاذب:
□ غلظت پایین تر از حد تشخیص دارو در سرم (Limit of Detection).
□ برخی از داروها یا متابولیت ها ممکن است با فرآیند یونیزاسیون در طیف سنجی جرمی تداخل داشته و شناسایی نشوند.
□ استخراج ناکافی ترکیبات از سرم به علت خطا در روش های آماده سازی نمونه SPE) , (LLLE.
□ مصرف برخی داروها (ریفامپین) می توانند، آنزیم های متابولیزه کننده را فعال کرده و سرعت تجزیه ماده را افزایش دهند.
□ داروهای با نیمه عمر بسیار کوتاه مانند کوکائین (نیمه عمر ~۱ ساعت) ممکن است، قبل از نمونه گیری کاملاً حذف شوند.
آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی گوهردشت از بهترین آزمایشگاه های کرج بوده که آماده خدمت رسانی به شما همشهریان عزیز میباشد.