🧬 Anti Sjögren’s syndrome B .Antibody (LA) — آنتی بادی ضد سندرم شوگرن B
نام اختصاری: SSB-LA — بخش: Immunoassays-Autoimmune Diseases — نمونه مورد نیاز: خون وریدی
آزمایشهای مکمل: ANA، RF، Anti-dsDNA
📌 چه زمانی انجام آزمایش SSB-LA توصیه می شود؟
□ تشخیص بیماری های خودایمنی: سندرم شوگرن اولیه، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE).
□ تشخیص لوپوس نوزادی: Anti-La-SS-B همراه با Anti-SSA (Ro) خطر بلاک قلبی مادرزادی در جنین را افزایش می دهد. غربالگری با انجام اکوکاردیوگرافی جنین (هفته ۱۶ تا ۲۶ بارداری) برای شناسایی زودهنگام اختلالات قلبی ضروری می باشد.
□ تمایز بین بیماری های خودایمنی: Anti-La-SS-B عمدتا در سندرم شوگرن و SLE دیده می شود و به تفکیک این بیماری ها از سایر اختلالات خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید یا اسکلرودرمی کمک می کند.
□ پیگیری بیماران: در بیماران مبتلا به سندرم شوگرن، وجود Anti-La-SS-B نیاز به بررسی منظم علائم سیستمیک (نوروپاتی، واسکولیت) را افزایش می دهد. از طرفی Anti-La-SS-B در SLE، می تواند با فعالیت کلیوی یا خونی در ارتباط باشد.
📝 آمادگی قبل از آزمایش
نیازی به ناشتایی نمی باشد. لازم است در صورت مصرف دارو، با پزشک مشورت کرده و یا به کارشناش آزمایشگاه اطلاع داده شود.
🧪 روش انجام آزمایش
□ الایزا (ELISA).
□ ایمونوبلات (Immunoblot).
□ تست ایمونوفلورسانس غیرمستقیم (IIF).
📊 دامنه مرجع
الایزا (ELISA):
□ نتیجه منفی: <۲۰ U/mL: ردکننده قطعی بیماری نیست، زیرا برخی بیماران تنها Anti-SSA مثبت دارند. در صورت شک بالینی قوی، تکرار آزمایش یا استفاده از روش های تکمیلی توصیه می شود.
□ نتیجه مرزی (Borderline): 39-20 U/mL: نیاز به تأیید با تست دوم ایمونوبلات دارد.
□ نتیجه مثبت قوی: ≥۴۰ U/mL: در صورت وجود علائم بالینی (خشکی چشم، خشکی دهان، آرتریت) و وجود Anti-SSA (Ro)، تایید کننده تشخیص سندرم شوگرن یا SLE می باشد.
📈 عوامل افزایش دهنده سطح SSB-LA کدامند؟
□ بیماری های خودایمنی: سندرم شوگرن اولیه، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)، لوپوس نوزادی، بیماری های مختلط بافت همبند (MCTD)، پلی میوزیت.
□ عفونت ها: برخی عفونت های ویروسی (ویروس اپشتین بار (EBV)، هپاتیت C).
□ برخی داروها: هیدرالازین، پروکائین آمید.
□ ژنتیک: وجود آلل های خاص HLA) (HLA-DR3 یا (HLA-DQ2.
□ بارداری: در زنان باردار مبتلا به بیماری های خودایمنی، افزایش نسبی سطح آنتی بادی ممکن است دیده شود.
📉 عوامل کاهش دهنده سطح SSB-LA کدامند؟
□ درمان بیماری های زمینه ای: کنترل بیماری های خود ایمنی با داروهای ایمونوساپرسیو (کورتیکواستروئیدها، هیدروکسی کلروکین، ریتوکسی مب).
□ برطرف شدن محرک های التهابی: درمان عفونت های زمینه ای یا قطع داروهای محرک (هیدرالازین).
□ تغییرات فیزیولوژیک: افزایش سن یا بهبود خود به خودی بیماری.
⚠️ عوامل ایجاد کننده تداخل در آزمایش SSB-LA چه هستند؟
1) عوامل ایجاد کننده نتایج مثبت کاذب:
□ واکنش متقاطع (Cross-reactivity): برخی بیماری های خودایمنی مانند: لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)، آرتریت روماتوئید (RA)، اسکلرودرمی.
□ عفونت ها: عفونت های ویروسی (اپشتین بار ویروس (EBV), هپاتیت C)، عفونت های باکتریایی مزمن (سل).
□ برخی داروها: هیدرالازین (درمان فشارخون)، پروکائین آمید (درمان آریتمی)، اینترفرون آلفا.
□ تداخلات آزمایشگاهی: همولیز نمونه خون، لیپمی نمونه خون.
2) عوامل ایجاد کننده نتایج منفی کاذب:
□ مراحل اولیه بیماری: ممکن است، سطح آنتی بادی هنوز به حد قابل تشخیص نرسیده باشد.
□ مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی: کورتیکواستروئیدها، هیدروکسی کلروکین، یا ریتوکسی مب.
□ عدم همراهی با Anti-SSA (Ro): در برخی بیماران مبتلا به سندرم شوگرن، تنها Anti-SSA مثبت بوده و Anti-La-SS- B منفی می باشد.
□ اختلالات آزمایشگاهی: نمونهه ای خونی که در دمای نامناسب نگهداری شده اند و یا به موقع سانتریفیوژ نشده اند.