آزمایش فسفات

نام آزمایش: Phosphate

نمونه مورد نیاز: سرم خون وریدی

نام های دیگر: phosphorus test, P, PO4, phosphorus-serum, phosphate, inorganic phosphorus

آزمایشات مکمل: Calcium blood test، PTHT، VitaminD، Alkaline

 

آزمایش فسفات سرم، میزان فسفات معدنی را در پلاسمای خون اندازه گیری می کند و آزمایش فسفات ادرار، میزان فسفات غیر آلی دفع شده توسط کلیه ها را اندازه گیری می کند. فسفات و کلسیم در ارتباط نزدیک با هم در بدن کار می کنند و اغلب با هم اندازه گیری می شوند. در بدن، فسفر با اکسیژن ترکیب شده و انواع فسفات ها (PO4) را تشکیل می دهد. فسفات ها برای تولید انرژی، عملکرد ماهیچه ها و اعصاب، رشد استخوان ها بسیار حیاتی بوده و بلوک های ساختمانی برای غشای سلولی و DNA را تشکیل می دهند.

همچنین آنها به عنوان بافر در بدن عمل کرده و نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل اسید و باز در بدن دارند. حدود 85 درصد از فسفات ها با کلسیم ترکیب می شوند تا به شکل گیری استخوان ها و دندان ها کمک کنند و حدود 15 درصد در بافت های نرم یافت می شوند. بقیه در سلول های بدن برای ذخیره انرژی یافت می شوند و حدود 1٪ از کل فسفات بدن در پلاسمای خون یافت می شود. بیشتر فسفات موجود در بدن از منابع غذایی تامین می شود.

انواع غذاها مانند لوبیا، نخود و آجیل، غلات، محصولات لبنی، تخم مرغ، گوشت گاو، مرغ و ماهی حاوی مقادیر قابل توجهی فسفات هستند. فسفات موجود در غذاهای حیوانی راحت تر از غذاهای گیاهی جذب می شود. بدن با تنظیم میزان جذب فسفات از روده ها و دفع یا ذخیره آن در کلیه ها، سطح فسفات خون را حفظ می کند.

چه زمانی انجام آزمایش فسفات توصیه می شود؟

□ افرادی که سوءتغذیه دارند یا برای کتواسیدوز دیابتی تحت درمان هستند.

□ کمک به تشخیص و ارزیابی بیماری ‌هایی که بر سیستم گوارشی تأثیر می‌گذارند و در جذب فسفات، کلسیم و منیزیم اختلال ایجاد می‌کنند.

□ تشخیص اختلالاتی که بر کلیه‌ ها اثر گذاشته و باعث ایجاد مشکل در دفع مواد معدنی در بدن می شود.

□ کنترل سطح فسفات در افرادی که مبتلا به نارسایی کلیه هستند.

□ کنترل سطح فسفات به منظور تعیین اثربخشی درمان، در افرادی که دارای بیماری شناخته شده ای هستند که بر سطح فسفات و/یا کلسیم بدن اثر می گذارد.

□ تشخیص مشکلات هورمونی مانند: اختلال در هورمون پاراتیروئید (PTH) و ویتامین D که به عنوان یک هورمون عمل می‌کند و غلظت کلسیم بدن و تا حدی فسفات را تنظیم می‌کند.

□ پیگیری سطح غیر طبیعی کلسیم و/یا علائم مرتبط مانند: خستگی، ضعف عضلانی، گرفتگی یا مشکلات استخوانی انجام می شود.

□ در صورت وجود اختلالات کلیوی، سنگ کلیه، یا دیابت کنترل نشده، پزشک معمولا بررسی سطوح فسفات را توصیه می کند.

آمادگی قبل از آزمایش:

8 تا 12 ساعت قبل از انجام آزمایش ناشتا بودن لازم است. چند ساعت پیش از آزمایش بهتر است مصرف مایعاتی که گلوکز نیز دارند را قطع کنید.

در مورد داروهایی که مصرف می کنید، از جمله داروهای بدون نسخه، به کارشناس آزمایشگاه اطلاع دهید.

روش آزمایش:

مولیبدات آمونیوم، اسپکتروفتومتری

دامنه مرجع:

□ بزرگسالان:  5/4-3mg/dL  یا 97/0-45/1 mmol/L

□ کودکان: 5/6-5/4mg/dL یا  1/2 -45/1mmol/L

□ نوزادان: 3/9 -3/4mg/dL  یا  3-4/1mmol/L

□ مقادیر بحرانی: مقادیر کمتر از 1 mg/dL

عوامل افزایش دهنده میزان فسفات در بدن چیست؟

□ نارسایی کلیه

□ هیپوپاراتیروئیدیسم (کم کاری غده پاراتیروئید)

□ هیپوکلسمی (کاهش سطوح کلسیم)

□ کتواسیدوز دیابتی

□ مصرف بیش از اندازه مکمل های فسفات

□ بیماری های قلبی عروقی

□ مصرف بیش از حد ویتامین D

□ مصرف نوشابه

*توجه به این نکته ضروری است که سطح فسفات در کودکان به دلیل رشد فعال استخوان بیشتر از بزرگسالان است.

علائم افزایش میزان فسفر چیست؟

گرفتگی عضلات

گیجی

تشنج

عوامل کاهش دهنده میزان فسفات در بدن چیست؟

□ هایپرکلسمی (افزایش سطح کلسیم): خصوصا زمانی که به دلیل سطوح بالای هورمون پاراتیروئید (PTH) باشد.

□ استفاده بیش از حد از دیورتیک ها (داروهای ادرار آور)

□ سوختگی شدید

□ اعتیاد به الکل

□ کتواسیدوز دیابتی پس از درمان

□ کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم)

□ هیپوکالمی (کاهش سطح پتاسیم)

□ راشیتیسم و ​​استئومالاسی (به دلیل کمبود ویتامین D)

□ افزایش تولید انسولین

علائم  کاهش میزان فسفات چیست؟

□ درد و ضعف عضلانی

□ استخوان درد

□ اختلالات روانی مانند: احساس گیجی یا تحریک پذیری بسیار

□ تشنج

□ کما

عوامل ایجاد کننده تداخل با آزمایش فسفر کدامند؟

برخی از عوامل می توانند باعث ایجاد نتایج مثبت و منفی کاذب در آزمایش اندازه گیری میزان فسفر در بدن شوند، مانند:

داروهای افزایش دهنده کاذب میزان فسفات:

□ متی سیلین، استروئیدها، برخی از دیورتیک ها (فروزماید و تیازید ها)

□ تنقیه و ملین ‌های حاوی فسفات سدیم

□ مصرف زیاد مکمل‌های ویتامین D

داروهای کاهش دهنده کاذب میزان فسفات:

□ آنتی اسیدها، آلبوترول، داروهای بیهوشی، استروژن ها، انسولین، داروهای خوراکی ضد بارداری و مانیتول

□ تزریق داخل وریدی (IV) گلوکز

آزمایشگاه تخصصی و فوق تخصصی کرج آماده ارائه بهتربن خدمات برای شما مراجعه کنندگان عزیز میباشد.