آزمایش سطح دارویی آدالیمومب (Adalimumab – Cinnora)

نام آزمایش: سطح دارویی آدالیمومب
نام اختصاری: Adalimumab (Cinnora)
نام بخش: پایش درمان دارویی (Drug Monitoring)
نوع نمونه: خون وریدی

معرفی داروی آدالیمومب (Cinnora)

آدالیمومب با نام تجاری «سینورا» (ساخت شرکت سیناژن ایران)، یک داروی بیولوژیک از خانواده آنتی‌بادی‌های مونوکلونال است. این دارو با مهار فاکتور نکروز توموری آلفا (TNF-α) در درمان بیماری‌های خودایمنی استفاده می‌شود. آدالیمومب با اتصال به TNF-α از فعال شدن گیرنده‌های آن جلوگیری کرده و باعث کاهش التهاب می‌گردد. این عملکرد در کنترل آسیب‌های التهابی و مفصلی مانند آرتریت روماتوئید بسیار مؤثر است.

هدف از انجام آزمایش سطح دارویی آدالیمومب (Cinnora)

این آزمایش برای اندازه‌گیری سطح خونی آدالیمومب و بررسی وجود آنتی‌بادی‌های ضد آن (ATA یا Anti-Adalimumab Antibodies) انجام می‌شود. بویژه در بیمارانی که به درمان پاسخ نمی‌دهند یا اثربخشی اولیه دارو کاهش یافته است، بررسی این موارد اهمیت دارد.


موارد مصرف آدالیمومب (Cinnora)

  • آرتریت پسوریاتیک و اسپوندیلیت آنکیلوزان

  • آرتریت روماتوئید (به تنهایی یا همراه با متوترکسات)

  • بیماری کرون و کولیت اولسراتیو (در بزرگسالان و کودکان)

  • پسوریازیس پلاکی متوسط تا شدید

  • هیدر آدنیت چرکی (در بزرگسالان و کودکان بالای ۱۲ سال)

  • یوئیت غیرعفونی (التهاب لایه میانی چشم)


زمان مناسب انجام آزمایش Adalimumab (Cinnora)

  • تعیین سطح سرمی دارو برای ارزیابی رسیدن به سطح درمانی مؤثر

  • بررسی تشکیل آنتی‌بادی ضد دارو (ATA) در صورت کاهش اثربخشی

  • مدیریت روند درمان از طریق تنظیم دوز، تغییر دارو یا افزودن درمان کمکی


آمادگی پیش از انجام آزمایش

  • نیاز به ناشتایی نیست.

  • ضروری است مصرف سایر داروها با پزشک یا آزمایشگاه در میان گذاشته شود.


روش انجام آزمایش آدالیمومب

  • روش مورد استفاده: الایزا (ELISA)


دامنه مرجع و تفسیر نتایج آزمایش آدالیمومب

  • دوز رایج: ۴۰ میلی‌گرم هر دو هفته، به‌صورت زیرجلدی

نتیجه آزمایش تفسیر
غلظت پایین + بدون ATA احتمال نیاز به افزایش دوز دارو
غلظت پایین + وجود ATA احتمال تغییر دارو یا انتخاب مهارکننده TNF دیگر
غلظت بالا + پاسخ ناکافی نشان‌دهنده مقاومت به درمان و نیاز به تغییر رژیم دارویی

عوامل افزایش‌دهنده سطح آدالیمومب (Cinnora)

  • مصرف همزمان با متوترکسات

  • تجویز دوز بالاتر در بیماری‌های شدید

  • افزایش التهاب فعال (CRP بالا)

  • کاهش وزن بدن (BMI پایین)


عوامل کاهش‌دهنده سطح آدالیمومب (Cinnora)

  • تشکیل آنتی‌بادی‌های ضد دارو (ATA)

  • تزریق نادرست یا بی‌نظمی در مصرف دارو

  • چاقی (BMI بالا ≥ ۳۰)

  • کمبود آلبومین به دلیل سوءتغذیه یا بیماری کبدی

  • تداخلات دارویی (غیر از متوترکسات)

  • شرایط نگهداری نامناسب (خارج از دمای ۲–۸ درجه سانتی‌گراد، نور مستقیم)


عوامل تداخل‌کننده در آزمایش Adalimumab (Cinnora)

عوامل مؤثر در نتایج مثبت کاذب:

  • آنتی‌بادی‌های متقاطع در بیماران خودایمنی

  • داروهای سرکوب‌کننده ایمنی (مانند متوترکسات، کورتیکواستروئیدها)

  • بیماری‌های التهابی فعال (RA، کرون)

  • اختلالات کبدی یا کلیوی

  • واکنش متقاطع با ایمونوگلوبولین‌ها و وجود فاکتور روماتوئید (RF)

  • آنتی‌بادی‌های هتروفیل (Heterophilic Antibodies)

  • داروهای بیولوژیک مشابه (اتانرسپت، اینفلیکسیماب)

  • مکمل‌های گیاهی مانند گل راعی یا بابونه

عوامل مؤثر در نتایج منفی کاذب:

  • وجود آنتی‌بادی ضد دارو (ADA)

  • داروهای تغییردهنده متابولیسم کبدی (مثلاً ریفامپین، گل راعی)

  • تشکیل کمپلکس ایمنی قابل شناسایی نبودن دارو

  • مصرف دوز ناکافی یا عدم پایبندی به درمان

  • متابولیسم سریع دارو به دلیل ژنتیک

  • افزایش دفع کلیوی یا کبدی

  • پلی‌مورفیسم در گیرنده‌های TNF-α