نام تست: UA (Urinalysis)، آزمایش ادرار ( بررسی ماکروسکوپی- ظاهری )
آزمایش ادرار یکی از رایج ترین ابزارهای تشخیصی در پزشکی است که اطلاعات ارزشمندی درباره سلامت کلی بدن، عملکرد کلیه‌ها، و وضعیت سیستم ادراری ارائه می‌دهد. در آزمایش ادرار به بررسی ظاهر، غلظت و محتوای ادرار پرداخته می شود. در این آزمایش، سلول های خونی، پروتئین ها و سایر مواد موجود در آن را بررسی می کند. به عنوان مثال، عفونت دستگاه ادراری(UTA) می تواند ادرار را به جای شفاف بودن، کدر به نشان دهد.
[su_tabs][su_tab title=”توضیحات” disabled=”no” anchor=”” url=”” target=”blank” class=””]
چرا انجام آزمایش ادرار توصیه می شود؟
□ از آزمایش ادرار جهت تشخیص و پیگیری طیف گسترده ای از اختلالات استفاده می شود، مانند:
□ عفونت های دستگاه ادراری
□ بیماری کلیوی ( به علت افزایش سطح پروتئین در ادرار )
□ دیابت
□ چکاپ بارداری
□ آمادگی قبل از جراحی
عوامل نشان دهنده عفونت ادراری چه هستند؟
□ درد شکم، کمردرد، تکرر ادرار، ادرار دردناک، وجود خون در ادرار
شرایط آزمایش:
□ بهترین نمونه، نمونه اول صبح می باشد.
□ قبل از تهیه نمونه ادرار از مصرف برخی غذاها خودداری کنید.
□ در صورت مصرف داروهای مصرفی کارشناس آزمایشگاه را مطلع کنید
□ در مورد مصرف یا عدم مصرف داروهای روتین خود با پزشک متخصص مشورت کنید.
□ باید قبل از تهیه نمونه، دست ها را با آب و صابون شست.
□ بعد از تمیز کردن ناحیه تناسلی، نمونه ادرار را داخل ظرف استریل که توسط کارشناس آزمایشگاه به شما داده می شود بریزید. *بخش ابتدایی ادرار خود را دور بریزید، سپس بقیه ادرار را در ظرف استریل جمع آوری کنید.
*در صورتی که فرد نتواند نمونه ادرار را جمع آوری کند، کارشناس آزمایشگاه در شرایط استریل، با استفاده از کاتتر، نمونه ادرار را جمع آوری می کند:
روش آزمایش:
برای انجام آزمایش ادرار از روش های زیر استفاده می شود:
□ بررسی ظاهری نمونه (معاینه بصری):
1) Color(رنگ): رنگ نرمال ادرار معمولاً کمی زرد است و می تواند از بی رنگ یا زرد کم رنگ تا کهربایی تیره متغیر باشد. این می تواند به میزان غلیظ یا رقت ادرار بستگی دارد.
2) شفافیت یا appearance: شفافیت ادرار به دلیل وجود عواملی مانند: گلبول‌های سفید، باکتری‌ها، یا کریستال‌ها تغییر می کند، که می تواند نشان دهنده اختلالاتی از جمله: عفونت ادراری یا سنگ کلیه، حضور خون در ادرار، برخی از مواد غذایی مصرف شده باشد.
□ تست دیپ استیک ( نوار ادرار): دیپ استیک ها نوارهای پلاستیکی با تکه هایی از معرف های شیمیایی هستند که با تماس با مواد خاصی تغییر رنگ می دهند. در این تست فاکتورهای زیر بررسی می شوند:
1) Acidity (urine pH)(اسیدیته (PH ادرار): با بررسی اسیدیته ادرار، می توان به مشکلات کلیوی و عفونت‌های مجاری ادراری (UTI) پی برد، این عوامل باعث افزایش و کتواسیدوز و اسهال مرتبط با دیابت می تواند باعث کاهش pH ادرار شود.
2) Bilirubin (بیلی روبین): در برخی بیماری‌های کبدی، مانند انسداد صفراوی یا هپاتیت، بیلی روبین اضافی در خون جمع شده و از طریق ادرار دفع شده و باعث بروز زردی شود.
3) Blood (hemoglobin) (خون، هموگلوبین): عفونت ها، آسیب به دستگاه ادراری، فشار خون بالا و سرطان ها می توانند باعث ایجاد خون در ادرار (هماچوری) شوند.
4) Glucose (گلوکز): آزمایش گلوکز ادرار، میزان قند (گلوکز) را در ادرار اندازه می گیرد.
5) Ketone (کتون): از کاتابولیسم اسیدهای چرب ایجاد می‌شود و به طور معمول در ادرار وجود ندارد. معمولا در روزه داری، گرسنگی شدید، اسهال و استفراغ های شدید و دیابت میزان آن افزایش می یابد.
6) Leukocyte esterase (لکوسیت استراز): لکوسیت استراز آنزیمی است که به تشخیص عفونت ها کمک می کند. اگر تست لکوسیت استراز مثبت باشد ممکن است التهابی در دستگاه ادراری وجود داشته باشد که می تواند ناشی از عفونت دستگاه ادراری (UTI) باشد.
7) Nitrites (نیتریت): باکتری های موجود در دستگاه ادراری می توانند باعث ایجاد نیتریت در ادرار و ایجاد عفونت های ادراری شوند.
8) Protein (پروتئین): میزان افزایش پروتئین آلبومین ( پروتئینوری) موجود در ادرار را بررسی می کند. از طرفی، نارسایی های قلبی، آسیب کلیه (اغلب ناشی از فشار خون بالا یا دیابت)، فعالیت بدنی زیاد و کم آبی بدن می تواند، منجر به افزایش سطح پروتئین در ادرار شوند.
9) Urine specific gravity test (آزمایش وزن مخصوص ادرار): آزمایش وزن مخصوص ادرار، ا غلظت تمام ذرات شیمیایی موجود در ادرار را نسبت به آب نشان می دهد.
10) بوی ادرار در آزمایش ادرار: در حالت نرمال، ادرار به خاطر وجود اسید بویی شبیه به فندق دارد، اما مواد غذایی مختلف و بعضی بیماری‌ها این بو را تغییر می‌دهند
□ آزمایش میکروسکوپی: در مقاله بعدی به بررسی میکروسکوپی نمونه ادرار و کشت آن پرداخته می شود.
نتایج آزمایش ادرار:
□ رنگ طبیعی ادرار: از زرد روشن تا زرد کهربایی متغیر است. غذاها، داروهای مصرفی و برخی بیماری‌ها می توانند باعث تغییر رنگ آن شوند.
□ بوی ادرار: ادرار بیماران دیابتی معمولا بویی شیرین و میوه مانند شبیه به بوی استن دارد. بوی ناخوشایند ادرار نشان‌دهنده وجود عفونت مجاری ادراری است. افرادی که ادرارشان بوی مدفوع می‌دهد ممکن است دچار فیستول روده به مثانه شده باشند.
□ وزن مخصوص یا :Specific Gravity وزن مخصوص نرمال ادرار معمولاً بین 030/1-005/1است.
*وزن مخصوص پایین: می تواند به دلیل مصرف زیاد مایعات یا بیماری کلیوی باشد.
*وزن مخصوص بالا: می‌تواند به دلایلی مانند کم‌آبی بدن، دیابت یا پروتئینوری اتفاق بیفتد.
□ شفافیت یا Appearance: ادرار نرمال کاملا شفاف است تغییر در شفافیت ادرار به صورت نیمه کدر و کدر گزارش می شود.
□ اسیدیته یا pH: ادرار معمولا کمی اسیدی است و میزان pH آن تقریبا ۶ است، اما می‌تواند از 5/4-8 متغیر باشد. عواملی مانند: اسیدوز، آلکالوز یا خوردن غذاهای اسیدی می‌تواند بر تغییر pH ادرار موثر باشد.
□ بیلی روبین (Bilirubin): بیلی روبین در ادرار افراد سالم وجود ندارد.
□ پروتئین (Protein): عواملی مانند: استرس، هیجان، تب، ورزش سنگین، قرار گرفتن در معرض سرما و مصرف آسپرین می تواند باعث پروتئینوری شوند.
□ گلوکز (Glucose): به طور معمول گلوکز در ادرار وجود ندارد، اما مواردی مانند: دیابت کنترل نشده، اختلالات هورمونی، بیماری های کبدی، داروها و بارداری می تواند باعث افزایش آن شود.
□ کتون (Ketone): میزان نرمال کتون در ادرار کمتر از ۰.۶ میلی مول در لیتر (mmol/L) در ادرار می باشد.
عوامل ایجاد کننده تداخل با آزماش ادرار:
□ خون قاعدگی
□ ترشحات واژن
□ آلودگی میکروبی در طول نمونه گیری
□ مصرف برخی از داروها مانند: مترونیدازول و مکمل های ویتامین C
آزمایشگاه عفونی گوهردشت آماده ارائه بهترین خدمات برای شما عزیزان میباشد.
[/su_tab] [su_tab title=”اطلاعات تکمیلی” disabled=”no” anchor=”” url=”” target=”blank” class=””]
نمونه مورد نیاز: ادرار
تست های مکمل: UC (Urine Culture) (کشت ادرار) ، بررسی میکروسکوپی
[/su_tab][/su_tabs]